Fundusze Unijne 2014-2020 w Polsce
W nowej propozycji budżetowej UE przewidziane dla Polski środki na realizację polityki spójności wynoszą 82,5 mld euro. Oznacza to, że w najbliższych latach Polska pozostanie największym beneficjentem polityki spójności UE spośród wszystkich państw członkowskich.
Nowa perspektywa 2014-2020 zakłada że, projekty podlegające wsparciu będą musiały odpowiadać dziedzinom najbardziej istotnym w kontekście rozwoju kraju. Zatem dotacje unijne będzie można pozyskać na:
- badania naukowe i ich komercjalizację;
- innowacje i powiązania pomiędzy sferą B+R a przedsiębiorstwami;
- kluczowe połączenia drogowe (autostrady, drogi ekspresowe) oraz transport przyjazny środowisku (kolej, komunikacja publiczna);
- cyfryzację kraju (e-usługi administracji, szerokopasmowy dostęp do Internetu);
- zieloną energię (odnawialne źródła energii, efektywność energetyczna);
- aktywizację zawodową i rozwój kapitału społecznego.
Zasadniczym czynnikiem decydującym o wyborze danego projektu do dofinansowania będzie jego wpływ na jak najlepsze wykorzystanie potencjału regionów. Promowane będą także przedsięwzięcia wprowadzające innowacyjne rozwiązania na rynek, z których efektów można korzystać długofalowo.
Jednymi z ważniejszych odbiorców wsparcia oferowanego w ramach nowej perspektywy finansowej 2014-2020 są przedsiębiorcy. Kluczową kwestią w odniesieniu do pytania jaki rodzaj projektu może zostać dofinansowany – jest wielkość przedsiębiorstwa. Poniżej zaprezentowany schemat przedstawia główne obszary wsparcia dla Polski z podziałem, na kategorie przedsiębiorstw, w zależności od wielkości: mikro, małe, średnie (MŚP) oraz duże przedsiębiorstwa, które mogą podjąć inwestycję w odpowiednim kierunku.
Ponadto z obserwacji dokonanych na podstawie projektów dofinansowanych w latach 2007-2013 oraz kierunków rozwoju polskiej gospodarki wynika, że najważniejszymi branżami, które będą rozwijane w ramach inwestycji podejmowanych w latach 2014-2020 będą:
- Automotive,
- Elektronika(HI-TEC),
- Informatyka,
- Outsourcing/Centra Usług Wspólnych,
- Branża Spożywcza.
Alokacja środków w wymienione obszary ma być osiągnięta przy pomocy m.in.:
- 6 Krajowych Programów Operacyjnych, w tym jednego programu ponadregionalnego, obejmującego swoim zasięgiem 5 województw Polski Wschodniej,
- 16 Regionalnych Programów Operacyjnych.
Alokacja środków unijnych w ramach poszczególnych Programów Operacyjnych.
Program | Alokacja (mln euro) |
Infrastruktura i Środowisko | 27 413,7 |
Inteligentny Rozwój | 8 613,9 |
Wiedza, Edukacja, Rozwój | 4 689,3 |
Polska Cyfrowa | 2 172,5 |
Polska Wschodnia | 2 000,0 |
Pomoc Techniczna | 700,1 |
Regionalne Programy Operacyjne | 31 276,9 |
Procentowa alokacja funduszy europejskich w Polsce w ramach poszczególnych Programów Operacyjnych
Krótka charakterystyka Programów Operacyjnych na lata 2014-2020:
- Program Infrastruktura i Środowisko - w nim duże firmy będą miały możliwość skorzystania ze wsparcia przeznaczonego na inwestycje wspierające przejście na gospodarkę niskoemisyjną, zwiększenie efektywności energetycznej, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
- Program Inteligentny Rozwój (następca Innowacyjnej Gospodarki) - ukierunkowany jest na rozwój innowacyjności polskiej gospodarki głównie poprzez pobudzenie badań i rozwoju oraz transferu wyników badań do gospodarki. Hasłem przewodnim Programu jest „wsparcie projektów od pomysłu do rynku”. Program ten pozwoli dużym firmom realizować innowacyjne projekty polegające na współpracy przedsiębiorstw z jednostkami naukowymi w celu komercjalizacji wyników prac badawczych oraz umożliwi zwiększenie nakładów na badania i rozwój w przedsiębiorstwach. Stworzony system zachęt pozwoli zatem na kreowanie popytu przedsiębiorstw w obszarach innowacyjności i działalności badawczo-rozwojowej.
- Program Wiedza, Edukacja, Rozwój (POWER), (następca Kapitału Ludzkiego) – w jego ramach możliwa będzie realizacja projektów polegających na organizacji szkoleń dla pracowników, zatem zapewniony będzie rozwój kompetencji i umiejętności kadr.
- Program Polska Cyfrowa (brak odpowiednika we wcześniejszym okresie) - skierowany do sektora publicznego. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni uzyskają środki na budowę, rozbudowę, lub przebudowę sieci dostępu do szybkiego Internetu, a także wsparcie e-administracji i e-usług we współpracy z samorządami i administracją rządową. Ponadto jednostki samorządu terytorialnego (JST) w ramach powyższego Programu będą mogły realizować działania zmierzające do e-integracji, e-aktywizacji na rzecz zwiększenia aktywności oraz jakości korzystania z Internetu.
- Program Polska Wschodnia – obejmuje swoim zasięgiem makroregion wschodni, w którego skład wchodzi 5 województw: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie oraz warmińsko-mazurskie. Duże firmy w ramach tego Programu będą mogły skorzystać ze wsparcia przeznaczonego na prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, tworzenie oraz rozwój zaplecza badawczo-rozwojowego, projekty wykorzystujące eko-innowacyjność oraz efektywność energetyczną, czego efektem będzie wdrażanie innowacji.
- Program Pomoc Techniczna - będzie instrumentem służącym budowie potencjału instytucji odpowiedzialnych za realizację interwencji finansowanych z funduszy strukturalnych.
- Regionalne Programy Operacyjne – w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych wsparcie będzie udzielane zgodnie z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb danego regionu. Inwestycje te mają co do zasady stanowić uzupełnienie działań krajowych w zakresie: upowszechnienia technologii informacyjnych i komunikacyjnych, badań, rozwoju technologicznego i innowacji, infrastruktury, ochrony środowiska oraz działań z zakresu energetyki i transportu.
Za rozdysponowanie unijnych środków w większym stopniu odpowiedzialne będą województwa. Znacznie więcej funduszy będzie zarządzanych w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych, skoncentrowanych na inwestycjach o zasięgu lokalnym i regionalnym. W latach 2007-2013 samorządy miały do dyspozycji ok. 25% wszystkich środków przeznaczonych dla Polski, w nowej perspektywie będzie to niemal 40% całej puli. Samorządy terytorialne będą miały zatem większą samodzielność w realizacji założonych przez siebie celów rozwojowych.
Alokacja w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych w podziale na poszczególne regiony została przedstawiona poniżej.
Warto podkreślić, że Mazowsze, jako pierwsze polskie województwo opuściło kategorię najsłabiej rozwiniętych regionów według klasyfikacji unijnej (został przekroczony poziom 75% unijnego PKB per capita). W związku z tym budżet dla Mazowsza został skonstruowany nieco odmiennie niż w odniesieniu do pozostałych województw. Jednak z uwagi na fakt, że województwo mazowieckie jest równocześnie regionem bardzo zróżnicowanym pod względem poziomu rozwoju, sposób rozdysponowania funduszy dostosowany będzie do istniejących dysproporcji w obrębie Mazowsza i uwzględniać będzie specyficzne potrzeby poszczególnych jego subregionów. Niektóre działania dla województwa mazowieckiego będą więc realizowane w ramach programów krajowych lub odrębnych priorytetów inwestycyjnych.
Nowością będzie możliwość wdrażania dwufunduszowych Programów Regionalnych, które pozwolą na realizację zarówno „projektów miękkich” takich jak np. szkolenia, seminaria (wsparcie z Europejskiego Funduszu Społecznego) oraz „twardych inwestycji” w infrastrukturę (wsparcie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego). Połączenie finansowania z tych dwóch źródeł umożliwi podejmowanie bardziej kompleksowych i elastycznych działań.
Poziom dofinansowania
Procent dofinansowania określa w jakim stopniu wydatek kwalifikowalny zostanie nam zwrócony. Intensywność wsparcia jest zróżnicowana w zależności od statusu przedsiębiorcy, typu i lokalizacji projektu oraz kategorii wydatków kwalifikowalnych.
Poniższe mapy przedstawiają intensywność wsparcia w zakresie zwrotu kosztów dla mikro i małych przedsiębiorstw na projekty inwestycyjne. W odniesieniu do lat 2007-2013 intensywność pomocy publicznej określana jest zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 października 2006r. w sprawie ustalania mapy pomocy regionalnej (Dz.U. Nr 190, poz. 1402). W chwili obecnej Komisja Europejska zatwierdziła mapę pomocy regionalnej dla Polski na lata 2014-2020, która jest zgodna z Projektem Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalania mapy pomocy regionalnej dla Polski na lata 2014-2020, z dnia 07.08.2013r., które ma wejść w życie 1 lipca 2014 roku.
Zaprezentowane na mapach pułapy wsparcia:
- ulegają zmniejszeniu o 10 punktów procentowych w przypadku realizacji projektu przez średnie przedsiębiorstwo oraz,
- ulegają zmniejszeniu o 20 punktów procentowych jeżeli projekt będzie realizowało przedsiębiorstwo duże.
Mapa pomocy regionalnej w Polsce w latach 2007-2013, obowiązująca do 30 czerwca 2014 roku
Mapa pomocy regionalnej w Polsce w latach 2014-2020, obowiązująca od 1 lipca 2014 roku
*województwo mazowieckie:
-podregion: ciechanowsko-płocki, ostrołęcko-siedlecki, radomski i warszawski wschodni – 55%
-podregion: warszawski zachodni – 40%
Miasto stołeczne Warszawa:
od 01.07.2014 r. do 31.12.2017r. – 35%
od 01.01.2018r. do 31.12.2020r. – 30%
Nowy podział i system zarządzania funduszami unijnymi to bez wątpienia kwestia, którą powinny interesować się wszystkie przedsiębiorstwa i organizacje, planujące w przyszłości skorzystać z unijnego dofinansowania. Aby móc skutecznie aplikować o fundusze unijne oferowane w ramach nowej perspektywy 2014-2020, warto już teraz zastanowić się nad potrzebami rozwojowymi swojej firmy i zaplanować ich finansowanie. Dlatego zachęcamy do skorzystania z naszego doradztwa w zakresie funduszy unijnych, pomocy publicznej oraz doradztwa inwestycyjnego w naszych biurach – Gdańsk, Gliwice, Kraków, Poznań, Warszawa oraz Wrocław.